بزرگنمايي:

ندای لرستان - بروجرد- گرایش زنان به کارآفرینی و راه اندازی واحدهای تولیدی هر چند کوچک و خانگی طی سالهای اخیر بنا به دلایل متعددی از جمله مشکلات اقتصادی، مسئولیت سرپرست خانوارشدن زنان و یا تمایل به مشارکت آنها در اداره معیشت خانواده، بیشتر شده است.

در میزگرد خبری بررسی ضرورت تقویت کارآفرینی زنان؛ موانع و مشکلات که با حضور کارشناسان و بانوان کارآفرین ضمن بیان اینکه طی سال های اخیر بنا بر علت مشکلات اقتصادی و تلاش برای تامین معیشت ، گرایش زنان به کارآفرینی و فعالیت های اقتصادی بیشتر شده است به بررسی موانع و مشکلات زنان کارآفرین پرداخته شد.
تلاش دولت طی سال های اخیر به منظور کاهش نرخ بیکاری در قالب بسته های اشتغال فراگیر، روستایی و مشاغل خانگی از جمله اقداماتی است که در آنها تلاش شده است با پرداخت تسهیلاتی بخصوص در حوزه مشاغل خانگی و روستایی زنان نیز مشارکت بیشتری داده شوند تا با راه اندازی واحد های تولیدی هر چند کوچک ولی بتوانند درآمدزایی و کارآفرینی حتی در حوزه خانه و خانواده داشته باشند.
در عمل اما بنا بر نظر کارشناسان ، اجرای این طرح ها با مشکلاتی هم مواجه شده است ولی در مجموع از این نظر که بخصوص در بخش کشاورزی، دام، طیور، پوشاک و خیاطی زنان توانسته اند ایجاد اشتغال و کارآفرینی داشته باشند موفق بوده اند.
مشکلاتی در خصوص تعدد ضامن های مورد نیاز ، طولانی شدن زمان دریافت وام و گران شدن تجهیزات مورد نیاز در این فاصله ، از جمله موانع و مشکلاتی است که سر راه کارآفرینان و بخصوص بانوان کارآفرین وجود دارد.
با توجه به اینکه زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و در سال های اخیر گرایش بیشتری به تحصیلات دانشگاهی داشته اند اما نرخ بیکاری در آنها همچنان بالا است و بنا بر نظر کارشناسان و کارآفرینان موفق که در این میزگرد حضور داشتند اگر بانوان تحصیل کرده توقع خود را در ضرورت جذب به اشتغال دولتی بکاهند می توان به فراهم کردن زمینه های لازم برای جذب آنها در شرکت ها و کارگاه هایی که توسط بانوان کارآفرین راه اندازی و اداره می شود امیدوار تر شد.
بنا بر نظر بانوان کارآفرین شرکت کننده در این میزگرد، کارآفرینی فرایندی سخت و تا حدودی دشوار است که باید از انگیزه بالایی برخوردار بود تا بتوان این مشکلات سر راه را تعدیل کرد که همین موانع و مشکلات برای بانوان سخت تر هم است و بانوان بیشتر درگیر پیچ و خم های اداری مسیر کارآفرینی قرار دارند.
علاوه بر محدودیت های مختلفی که پیش روی یک کارآفرین یا ایجاد کنندگان و توسعه دهندگان بنگاه های اقتصادی قرار دارد، زنان کارآفرین باید بر محدودیت های دیگری نیز که گهگاه غیر قابل حل هستند، فائق آیند.
این میزگرد با حضور منصوره خورسندی کارشناس اداره صنعت، معدن و تجارت بروجرد، زهرا کمالی راد کارشناس اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سحر میرزایی مدیرعامل شرکت چرم سازی آراد زاگرس و مهری حسنی گودرزی مدیر عامل شرکت تعاونی بانوان نسیم برگزار شد که مشروح گفته های آنها در ادامه آورده می شود.
گرایش زنان به استفاده از تسهیلات برای کارآفرینی
زهرا کمالی راد ، کارشناس اشتغال اداره تعاون، کار ور فاه اجتماعی شهرستان بروجرد گفت: در سال 96 تعداد 20 تعاونی برای اخد تسهیلات مشاغل خانگی به استان معرفی شدند که عمده آنها در بخش صنایع دستی و گردشگری فعالیت می کنند.
وی با اشاره به فعالیت بسته اشتغال فراگیر و مشارکت زنان آفرین گفت: در این بخش 22 خانم موفق به دریافت تسهیلات به مبلغ یک میلیارد و 429 میلیون تومان شدند و در بخش های مختلف وارد فعالیت اقتصادی و کارآفرینی شده اند.
41 زن در بروجرد کارآفرین شدند
کارشناس اشتغال اداره تعاون، کار ور فاه اجتماعی شهرستان بروجرد به اشاره به اقدامات دولت در بخش مشاغل روستایی و مشارکت زنان گفت: در سال 97 در این بخش تعداد 41 زن تسهیلات مرتبط با مشاغل روستایی دریافت کردند که بیشتر آنها در حوزه خیاطی، دام، تولید پوشاک و قالی بافی مشغول فعالیت شدند.
کمالی راد گفت: در بین بانوان ، کارآفرینانی هستند که با مجوز جهاد دانشگاهی در زمینه گیاهان دارویی و تولید عرقیجات گیاهی فعالیت می کنند و توانسته اند در کارگاه های تولیدی خود بانوان دیگری را نیز بکارگیرند.
این کارشناس افزود: در برخی از این کارگاهها که توسط بانوان کارآفرین راه اندازی شده تا 10 نفر نیز به کار گرفته می شود که بنوعی برای آنها شغل با درآمد های متوسط فراهم شده است.
مشاغل خانگی و کارآفرینی زنان
کارشناس اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان بروجرد گفت: مشاغل خانگی نیز یکی دیگر از بسته های پیشنهادی دولت طی سال های اخیر برای رفع بیکاری و مشارکت اقتصادی زنان است که با استقبال خوبی از سوی زنان مواجه شده است.
وی گفت: در بخش مشاغل خانگی تعداد 348 مجوز صادر شد که از این بین تعداد 308 نفر خانم بودند و از بین 240 نفر معرفی به بانک 150 نفر موفق به دریافت وام شدند که میزان وام دریافتی این افراد مبلغ یک میلیارد و 125 میلیون تومان است.
زنان و ناآشنایی با دوندگی های اداری
کمالی راد گفت: در موضوع کارآفرینی زنان معمولا دوندگی های اداری و سازمانی را برخی بانوان خیلی تمایلی به انجام آن ندارند و معمولا با توجه به تجربه ای که از این موارد مشاهده شده است ؛ بانوانی که یکی از مردان از اقوام و خانواده همراهی شان می کند در انجام مقدمات کار موفق تر بوده اند.
کارشناس اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان بروجرد افزود: بیشتر بانوانی که متقاضی برای دریافت مجوز مشاغل در حوزه روستایی و مشاغل خانگی و یا فراگیر هستند کسانی بودند که یا سرپرست خانوار بودند یا بد سرپرست و همسرانی معتاد دارند و یا اینکه مطلقه هستند.
وی اظهار داشت: فعالیت زنان در حوزه های تولید پوشاک از نظر درامدزایی و کارآفرینی و به کارگیری افرادی دیگر موفق تر نتیجه داده است اما در بخش هایی همچون قالی بافی با توجه به هزینه های بالایی که دارد درسال های اخیر زنان تمایل کمتری به بخش قالب بافی داشته اند.
تهیه غذای خانگی ؛ ظرفیتی اشباع شده
وی گفت: فعالیت در زمینه تهیه و پخت غذای خانگی نیز در یک بازه زمانی بسیار مورد توجه واقع شد ولی به علت گرایش بالا به این سمت تقریبا اشباع شده است و دیگر رفتن به این سمت نمی تواند درآمدزا باشد و ایجاد کارآفرینی داشته باشد.
کارشناس اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان بروجرد گفت: یکی از مشکلات زنان کارآفرین در بخش دریافت تسهیلات این است که توان فراهم کردن ضامن ها را ندارند که گاه برای گرفتن یک وام پنج میلیون تومانی باید چندین ضامن داشته باشند و همین مانعی برای شروع کار در آنها می شود.
کمالی راد گفت: طی سال گذشته، میزان تخصیص و پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی در اوج خودش قرار داشت و علاوه بر این نیز مشاغل روستایی هم مورد استقبال واقع شد و همین عاملی موثر در به کارگیری زنان و متقاضی شدن آنها برای انجام یک فعالیت اقتصادی خانگی شد.
وی گفت: در روستاها ، بانوان در حوزه دام و طیور فعالیت های بسیار خوبی داشته اند و توانسته اند به میزان موفقی در این زمینه کارآفرینی داشته باشند.
کمالی راد با اشاره به فعالیت بانوان در بخش کارورزی گفت: طی سال 97 تعداد 44 نفر و در سال جاری تاکنون نیز 32 نفر ثبت شده که یکی از بندها و تبصره های این طرح، طرح یارانه دستمزد است که زنان سرپرست خانوار در اولیت هستند و شرایط سنی برای آنها لحاظ نخواهد شد.
زنان کارآفرین و مشکلاتی مضاعف
سحر میرزایی ، مدیر عامل شرکت چرم ساز آراد زاگرس نیز در این میزگرد گفت: برای فعالیت تولیدی از سال 1394 اقدام کریم ولی عملا با توجه به مشکلاتی که پیش آمد سال 1396 موفق به دریافت تسهیلات مورد نیاز شدم.
وی اظهار داشت: در حالی که 2 سال دنبال گرفتن وام بودم بر اثر گرانی و تورم عملا دیگر توان خرید تجهیزات مورد نیاز را نداشتم و با وام دریافتی تنها توانستم یکی از وسایل مورد نیاز را تهیه کنم.
میرزایی با بیان اینکه مشکلات سر راه زنان کارآفرین بیشتر است گفت: باید اراده آهنین و پشتکار وصف نشدنی و توانی بسیار بیشتر در مقایسه با همتای مرد کارآفرین داشته باشی تا موفق شوی.
وی افزود: البته این به معنای دلسرد کردن بانوان برای ورود به عرصه کارآفرینی نیست بلکه زنان با تحمل سختی های بیشتری که معمولا با انگیزه بالای خود می توانند ان را حل کنند به هدف مورد نظر می رسند.
این بانوی کارآفرین گفت: اکنون با وقفه ای چند ساله به دلیل همان دوندگی های اداری و پشت در اتاق مسئولین ماندن ، فعالیت ام را آغاز کرده ام و از بین زنانی که به کار گرفته ام در کارگاه تولیدی راه اندازی شده، زنان سرپرست خانوار نیز هستند.
زنان کارآفرین و رونق تولید
کارشناس اداه صنعت معدن و تجارت بروجرد گفت: حضور زنان کارآفرین در رونق تولید و اقتصاد نقش و تاثیرگذاری فراوان در سلامت اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد.
منصوره خورسندی افزود: در سالهای اخیر با توجه تبلیغات روانی و جنگ اقتصادی در دوره تحریم، حضور کارآفرینان خصوصا زنان می‌تواند موتور محرکه اقتصادی را شتاب بیشتری بخشد.
وی تاکید کرد: باید شرایط ورود به فضای کسب و کار برای فعالان عرصه کارآفرینی بیش از گذشته فراهم شود و این بستر از قوانین حمایتی ابتدا باید برای زنان کارآفرین آغاز شود.
خورسندی افزود: موفقیت زنان کارآفرین در جوامع نه ‌تنها از لحاظ اقتصادی برای آنها سودمند است، بلکه منافع اجتماعی و فرهنگی زیادی برای اقشار مختلف جامعه در پی دارد.
وی اظهار داشت: در حالیکه کار آفرینی، به نوعی فرایند نوآوری و بهره گیری از فرصت ها با تلاش بسیار و همراه با پذیرش ریسک مالی، روانی و اجتماعی و با انگیزه کسب سود، رضایت شخصی و استقلال همراه است.
این کارشناس اقتصادی گفت: امروزه ضرورت کارآفرینی به منزله راهی برای تحقق توسعه و رفع بیکاری، زنان را با افزایش و گسترش فرصت های شغلی بر مبنای خلاقیت که بار فرهنگی- ارزشی در آن قرار دارد، روبرو کرده و اداره صنعت بروجرد با حمایت از زنان کارآفرین با حذف بروکراسی اداری شرایط را برای کارآفرینان زن فراهم کرده است.
بیمه و مالیات از جمله مشکلات زنان کارآفرین
خورسندی عمده مشکلات زنان کارآفرین در حوزه اصناف را بیمه و مالیات ، سرمایه در گردش و نرخ بالای تسهیلات بانکی عنوان کرد.
وی مجموع واحدهای صنعتی برخوردار از پروانه بهربرداری بروجرد را 590 واحد عنوان کرد و افزود: از این تعداد 183واحد فعال ،133 واحد نیمه فعال و 274 واحد راکد است .
بیش از یک هزار نیروی زن در بخش صنعت شهرستان بروجرد
خورسندی افزود: حدود 34 درصد صنایع استان لرستان با 10هزار نیرو در شهرستان بروجرد مستقر می باشد که از این تعداد حدود یک هزارو 500 تن زن هستند.
وی واحدهای دارای پروانه بهره برداری که مدیر عامل آنهازن است را 17 واحد عنوان کرد که از این تعدد، 9 واحد از آنها در سال 97 -98 پروانه بهره برداری دریافت کردند که این 9 واحد تعداد 78 نفر اشتغال ایجاد کردند.
خورسندی افزود: در حال حاضر حدود 55 درصد واحدهای صنعتی به صورت فعال و نیمه فعال مشغول فعالیت هستد.
وی اظهار داشت: حدود 14 معدن فعال و نیمه فعال در منطقه بروجرد با برداشت مواد معدنی تالک، فلدسپات، سیلیس، خاک رس و شن و ماسه وجود دارد که به دلیل سختی کار زنان شاغل در بخش معدن خیلی کم و فقط در امور اداری یا بعضا مسئول فنی مشغول فعالیت هستند.
کمبود نقدینگی از جمله مشکلات فعالان در بخش صنعت
کارشناس مسایل اقتصادی اداره صنعت بروجرد گفت: از عمده مشکلات در بخش صنعت و معدن که کلیه صنعتگران( زن و مرد ) با آن روبرو می باشند کمبود نقدینگی ، نداشتن سرمایه در گردش مناسب برای عملیات تولید ، نرخ سود بانکی ، بیمه و مالیات و به دلیل تحریم های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی ایران بالا رفتن قیمت مواد اولیه ماشین آلات و تجهیزات است.
خورسندی ادامه داد: تعداد 33 کارگاههای قالیبافی بصورت متمرکز و غیر متمرکز در سطح شهرستان موجود می باشد که از این تعداد 4 کارگاه فعال و مابقی بافندگان بصورت خانگی فعالیت می کنند.
هشت هزار زن شاغل در حوزه فرش
وی تعداد زنان شاغل در حوزه فرش کارگاهی و خانگی را حدود هشت هزار نفر عنوان کرد و افزود: میزان تسهیلات اخذ شده در سال 97 به مبلغ 700 میلیون تومان می باشد.
وی تعداد واحدهای دارای پروانه کسب را 11هزار واحد عنوان کرد و گفت: تعداد شاغلین زن در حوزه اصناف 2هزارو 700 تن می باشد و زنان کارآفرین در حوزه اصناف بیشتر در رسته های سری دوزی لباس ، دوخت و نصب پرده ، صنایع دستی و آرایشگری فعالیت می نمایند.
بانویی کارآفرین و روایت مشکلاتی از این عرصه
مسوول انجمن بانوان بروجرد نیز در این میزگرد گفت: 22سال قبل انجمن بانوان بروجرد در قالب موسسه بانوان نیکوکار تشکیل شد و بیش از پنج هزار عضو داشته است.
مهری حسنی افزود: از این تعداد 1900یکهزارو 900 زن سرپرست خانوار زیر 40 سال بودند و دولت حمایت های ویزه ای از این قشر داشت.
وی با اشاره به تشکیل شرکت تعاونی،مهد کودک و تولیدی پوشاک و آموزشگاه رانندگی گفت: این اقدامات زمینه اشتغال 100نفر را به طور مستقیم فراهم کرده است.
حسنی با اشاره به مشکلات موسسه و اعضای تحت حمایت افزود: اخذ وام با مشکلات فراوان همراه است و نیازمند حمایت و توجه دولت و مسوولان هستند.
وی به تاسیس شرکت جمع آوری خودروهای فرسوده با ماهانه 100میلیون تومان اشاره کرد و گفت:درخواست ارجاع خودروها برای ذوب به ذوب آهن از سوی استان با مخالفت مواجه شد ،این درحالیست که زمینه اشتغال 70تن را فراهم کرده بود و اکنون به دلیل تعطیلی این واحد چک 180میلیون تومانی برگشت و منزل مسکونی بنده توقیف شده است.
خلاقیت و نوآوری رکن اساسی در کارآفرینی
حسنی افزود: مدیریت در جامعه می تواند نقش بسیاری بسزایی در توسعه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه داشته باشد، وقتی به کانون گرم خانواده نگاه می کنیم، مدیریت بانوان خودنمایی می کند.
وی ادامه داد: کانون خانواده با درایت ، محبت و با اولویت بندی بانوان مدیریت می شود و اجازه می دهد چرخ اقتصاد در خانواده به درستی راهبری شود.
وی اضافه کرد: خلاقیت و نوآوری به عنوان رکن اساسی در کارآفرینی مطرح است، در واقع امروز در حوزه های اقتصادی و اجتماعی نیازمند نگاه کار آفرینی هستیم و مطمئن هستیم که با درایت نیمی از جمعیت که بانوان هستند این قشر می تواند از این مهم سر بلند بیرون آید.
ضرورت حمایت از کسب و کارهای خانگی زنان
وی با بیان اینکه مقوله کارآفرینی به سرعت در حال گسترش است و کارآفرینی زنان موضوع خاص و مورد توجه دولت هاست افزود: باید از کسب کارهای خانگی که متولی آن زنان هستند حمایت‌های لازم صورت گیرد و این حمایت‌ها به‌صورت ویژه توسط دستگاه‌های مرتبط به‌صورت عملی نمایان شود.
این بانوی کارآفرین گفت: با همگرایی نهادهای مختلف این امیدواری وجود دارد تا شاهد حضور بهتر و مؤثرتر زنان کارآفرین و رونق کسب‌وکارهای خانگی در بروجرد باشیم.
کارآفرینی زنان و شتاب به اقتصاد مقاومتی
اعظم همتی فعال امور اجتماعی در بروجرد نیز با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر اقتصاد مقاومتی و شرکت های دانش بنیان و توجه به توانمندی بانوان در ایجاد فرصت های شغلی و رونق تولید اظهار داشت: این منویات می تواند آهنگ پیشرفت و تحقق اهداق اقتصاد مقاومتی را شتاب ببخشد.
وی اضافه کرد: تنها در تعداد کمی از شغل ها بنا به دلایلی بانوان نمی توانند فعالیت کنند اما در سایر مشاغل با توجه به مهارت، ابتکار، پشتکار و اعتماد به نفسی که این قشر دارند می توانند موفق عمل کنند.
این فعال اجتماعی در امور خانواده ایجاد اشتغال را برای همه افراد جامعه مهم خواند و تجاری سازی، توجه به خلق ایده جوانان را برای رفع مشکل اشتغال اثرگذار دانست.