بزرگنمايي:

ندای لرستان - خرم‎آباد - مدیرکل میراث فرهنگی؛ گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: 20 میلیارد و 500 میلیون تومان به عنوان آخرین قسط آزادسازی حریم قلعه فلک الافلاک در قالب اسناد خزانه تامین شده و آماده تبادل است.

سید امین قاسمی روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود:‌ مجموع ارزش کارشناسی املاک در اختیار سپاه واقع در محدوده این قلعه 69 میلیارد تومان بوده که 28 میلیارد تومان از این رقم تا پایان سال 96 پرداخت شده است.
وی اظهار داشت: 20 میلیارد و 500 میلیون تومان نیز از تعهد سال گذشته برای پرداخت به سپاه، تیرماه امسال در قالب اسناد خزانه پرداخت شد که به دلیل بروز اختلافاتی در خصوص شماره حساب و کد بورس در خزانه، مشکلاتی در این راستا ایجاد شده که در حال پیگیری است.
وی تصریح کرد: قسط پایانی نیز به مبلغ 20 میلیارد و 500 میلیون تومان در قالب این اسناد تامین و آماده پرداخت به سپاه شده است.
قلعه تاریخی و با صلابت فلک الافلاک که همچون نگینی بر تارک گردشگری لرستان می درخشد برای ثبت جهانی نیازمند آزادسازی محوطه است،اقدامی که از مدت ها پیش آغاز شده و اکنون با اخذ سند، یک گام به جهانی شدن نزدیک تر شده است.
این قلعه باستانی یک بنای عظیم آجری ساخته دوره ساسانی از شاخص‌ ترین آثار تاریخی ایران و جهان بوده که بر روی تپه ‌ای باستانی در مرکز شهر خرم‌ آباد استوار شده و زیبایی و معماری شگفت‌ انگیز این قلعه موجب شده که از سوی بسیاری از کارشناسان به ‌عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.
این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیک خود در قرن چهارم هجری قمری به‌ عنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل‌ بویه درآمد و از قرن ششم هجری پس از ساخته ‌شدن شهر جدید خرم‌ آباد این قلعه نیز به ‌نام خرم‌آباد معروف شد و احتمال می رود نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است.
این بنای کم ‌نظیر مربوط به دوره ساسانی است و به شماره 883 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
از دهه های گذشته دغدغه های بسیاری برای ثبت جهانی این اثر ارزشمند عنوان شده که متاسفانه تاکنون برطرف نشده و شاهکار معماری جهان همچنان در فهرست ثبت موقت جهانی قرار دارد.
سایت‌ هایی که در این فهرست میراث جهانی یونسکو قرار می ‌گیرند براساس کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی فرهنگی و طبیعی متعلق به تمام انسان‌ های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، محسوب می‌ شوند و دولت ‌ها موظف به حفظ و نگهداری این آثار هستند.
حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی ‌ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوطه، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود که به همین دلیل ثبت فلک الافلاک در این فهرست، بسیار ارزشمند است.
هر مکان دستکم باید یکی از معیارهای فرهنگی یا طبیعی را برای ثبت در میراث جهانی داشته باشد که معیارهای فرهنگی عبارت می شود از اینکه مکان مورد نظر باید نشان ‌دهنده یک شاهکار از نبوغ و خلاقیت انسانی، نشان‌ دهنده تبادل ارزش ‌های بشری در یک بازه زمانی در یک منطقه فرهنگی از لحاظ پیشرفت در معماری یا فناوری، برنامه‌ ریزی شهری یا طراحی چشم‌ انداز، گواهی بی ‌همتا یا دستکم استثنایی بر یک سنت فرهنگی یا تمدن زنده یا از میان رفته باشد.
همچنین این اثر باید نمونه ‌ای برجسته در معماری یا تکنولوژی باشد که مرحله مهمی از تاریخ بشر را نشان دهد.
با توجه به این تفاسیر، فلک الافلاک قابلیت ثبت در فهرست میراث جهانی را دارد اما متاسفانه تاکنون از این فرصت طلایی محروم مانده و همچنان نامش در فهرست آثار جهانی نوشته نشده است.
طرحی که مصوبه های مختلفی از جمله دستور رهبر معظم انقلاب در تاریخ 1370/10/1، صورتجلسه کمیته مشورتی ملی در 1380/2/22، مصوبه شورای ملی انقلاب فرهنگی در 1381/7/2، ابلاغ قانون مجلس شورای اسلامی در 1382/10/8 و سه مصوبه سفر هیات دولت را دارد چرا تاکنون اجرا نشده است؟
به نظر می رسد مهم‌ ترین مانعی که بر سر راه آن وجود داشته، عدم مدیریت یکپارچه حریم این اثر باستانی بوده که در همین راستا طی سال های گذشته تملک ساختمان ‌های اطراف و حاشیه قلعه مورد توجه ویژه قرارگرفت و خریداری ساختمان‌ های سپاه و ارتش از سوی سازمان میراث فرهنگی در سالیان گذشته در دستور کار قرار داشت که به دلیل کمبود اعتبار تاکنون به طور کامل محقق نشده است.
مسئولان ارشد استان طی 2 تا سه سال اخیر اطمینان دادند به زودی حریم قلعه به‌ طور کامل توسط میراث فرهنگی تملک می‌ شود تا دغدغه تاریخ دوستان و فرهنگ نوازان لرستان به زودی پایان یابد چراکه در صورت تحقق این مهم، علاوه بر حفظ و صیانت جهانی از این اثر، توسعه گردشگری اقتصادی استان آغاز می شود.
از جمله موارد موثر برای ثبت آثاری نظیر قلعه فلک‌ الافلاک خرم ‌آباد در میراث جهانی، آزادسازی کامل حریم آن و پرهیز از ساخت و سازهای جدید در اطراف این بنا می ‌باشد که باعث خارج شدن همیشگی این اثر از آثار پیشنهاد شده کشورمان به یونسکو خواهد شد.
سال های گذشته این امر دچار یک حاشیه شد و انتشار خبری مبنی بر ساخت هتل توسط یک سرمایه ‌گذار عرب‌ تبار در بخش شمالی قلعه، نگرانی ‌های بسیاری بین مردم ایجاد کرد اما استاندار وقت اعلام کرد این سرمایه ‌گذار سربازخانه مربوط به دوران پهلوی اول را به هتل تبدیل می‌ کند و قصد ایجاد ساختمان چند طبقه را در حریم قلعه ندارد.
البته برخی کارشناسان معتقدند همین امر نیز ثبت جهانی را به خطر می اندازد چراکه تبدیل سربازخانه با بیش از 80 سال قدمت به هتل، به انجام تغییرات بسیاری در این بنای تاریخی منجر می‌ شود که مشمول ساخت و ساز جدید به منظور ایجاد سیستم ‌های فاضلاب و آبرسانی خواهد شد و شرایط ثبت جهانی را از قلعه می گیرد.
گفتنی است مکاتبات آزادسازی قلعه فلک‌ الافلاک مربوط به اوایل دهه 70 است که علاوه بر دستور مقام معظم رهبری مصوبه مجلس شورای اسلامی را نیز دارد و در سفر تمامی هیات دولت ها به استان آزادسازی قلعه تصویب و مقرر شده اعتبارات ساماندهی این بنای تاریخی به صورت ملی پرداخت شود.
برچسب‌ها
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی میراث فرهنگی قلعه فلک الافلاک