ندای لرستان - مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به اینکه تالاب‌ها در اقتصاد و معیشت اهالی بومی منطقه نقش بسزایی دارند، گفت: روستاییان اطراف تالاب‌ها در فصل تابستان با صیادی به خصوص در تالاب‌های هور العظیم و شادگان امرار معاش می‌کنند و خوشبختانه در دو سال اخیر صیادی دوباره در این تالاب‌ها رونق گرفته به نحوی که در 25 سال اخیر شاهد چنین تحول و رونقی در استان نبودیم.

محمد جواد اشرفی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با بیان این مطلب به نقش تالاب ها در معیشت و رونق اقتصاد محلی اهالی بومی منطقه خوزستان اشاره کرد و اظهار داشت: در حال حاضر تالاب‌های استان خوزستان از نظر برخورداری از آب و حیات گونه‌های جانوری در شرایط مناسبی قرار دارند و از وضعیت مطلوب زیستگاهی برخوردارند که در سال های اخیر کمتر شاهد چنین موقعیتی بودیم.
وی افزود: با توجه به بارندگی‌های ابتدای سال تالاب "هورالعظیم" 90 و تالاب "شادگان" 85 درصد آبگیری شده‌اند. مابقی تالاب های استان از جمله "بام دژ" و "میانگران" نیز بین 70 تا 80 درصد آبگیری شده اند. البته با توجه به فصل گرما و تبخیر زیاد و خروجی های این تالاب ها، کاهش 15 تا 30 درصدی برای تالاب های اصلی و برای تالاب های "بام دژ" و "میانگران" نیز کاهش 40 درصدی را خواهیم داشت.
بسیاری از پرندگان مهاجر بومی شده اند
اشرفی ادامه داد: تالاب‌های "شادگان" و "هور العظیم" در فصل زمستان محل زندگی پرندگانی مهاجر از جمله پلیکان ها، فلامینگوها، اردک ها و کاکایی اند که برخی از این گونه‌های جانوری با تخم گذاری‌هایی که داشته‌اند بومی منطقه شده اند.

رونق دوباره صیادی در تالاب های استان
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان افزود: تالاب‌ها در اقتصاد محلی نقش بسیار قابل توجهی دارند. روستاییان اطراف تالاب ها در فصل تابستان با صیادی به خصوص در تالاب های "هور العظیم" و "شادگان" امرار معاش می کنند و خوشبختانه در 2 سال اخیر صیادی دوباره در این تالاب ها رونق گرفته به شکلی که در 25 سال اخیر چنین تحولی را در استان مشاهده نکرده بودیم.
برای تامین حق آبه تالاب ها در تلاشیم
وی گفت: تالاب‌های خوزستان به لحاظ بارندگی‌های مطلوب، اعمال مدیریتی که وجود داشت و همچنین تلاش‌هایی که برای دریافت حق آبه شان شکل گرفت توانستیم در حال حاضر این تالاب ها را به لحاظ میزان آبگیری در شرایط نرمال و قابل قبولی نگه داریم. در تلاشیم سازه های آبی را به خصوص برای تالاب "شادگان" و "بامدژ" که خروجی آب شان بسیار زیاد است تهیه کنیم تا مانع از کاهش آب تالاب ها شویم که کارهای مطالعاتی و پژوهشی در این زمینه انجام گرفته است.
حجم ورودی آب "جراحی" به تالاب "شادگان" اندک است
اشرفی تصریح کرد: مهمترین منبع تغذیه آب "تالاب شادگان" از رودخانه "جراحی" یا "مارون" تامین می شود. طی سال‌های اخیر به دلیل بارندگی کم به آبریز "جراحی" یا "مارون" و همچنین اجرای طرح های کشاورزی در بالادست این تالاب، آب بسیار کمی از رودخانه مرزی وارد تالاب شادگان می شد و ما تلاش کردیم که حق آبه این تالاب را از محل رودخانه "جراحی" یا "مارون" تامین کنیم ولی با توجه به شرایط کم آبی که این دو رودخانه دارند تاکنون این حق آبه میسر نشده است.
اشرفی: تالاب ها در اقتصاد محلی نقش بسیار قابل توجهی دارند. روستاییان اطراف تالاب‌ها در فصل تابستان با صیادی به خصوص در تالاب های "هور العظیم" و "شادگان" امرار معاش می کنند و خوشبختانه در 2 سال اخیر صیادی دوباره در این تالاب ها بسیار رونق گرفته به شکلی که در 25 سال اخیر چنین تحول خوبی را در استان مشاهده نکرده بودیم.

تامین آب تالاب "شادگان" با کانال کشی از "کارون"
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خوزستان اضافه کرد: برای جبران حجم پایین آب ورودی از رودخانه "جراحی" یا "مارون" به تالاب "شادگان" در چند سال گذشته با پیگیری هایی که از سوی‌سازمان های آب و برق داشتیم نهایتا توانستیم یک کانال از طریق رودخانه "کارون" به سمت این تالاب احداث کنیم و با این کانال 4 کیلومتری 5 متر مکعب در ثانیه آب به سمت تالاب شادگان هدایت شد که نیاز قابل توجهی از آب تالاب را از این طریق تامین شد.
ایجاد کانال برای جداسازی پسآب نیشکر به داخل تالاب
وی افزود: تامین بخش دیگری از آب تالاب "شادگان" از طرق زه آب های توسعه نیشکر است که در گذشته به اجبار وارد تالاب می شدند. در مراحل اولیه طرح های توسعه نیشکر پروژه ها به شکل خاک شویی بود و پسآب‌های بسیار زیادی داشتند که قطعا اثرات نامطلوبی می توانست بر روی زیستگاه تالاب داشته باشد. البته تمهیداتی شکل گرفته بود که این پسآب های شور وارد بخش آب شیرین تالاب"شادگان" نشود. این تالاب از نظر کثرت آبی به آب شیرین، لب شور و شور تقسیم می شود. برای پسآب‌های نیشکر کانالی به قسمت لب شور احداث شد که تاثیرات نامطلوب کمتری را در قسمت آب شیرین داشته باشد.
اشرفی: البته منکر موضوع شوری نخلستان ها به دلیل آب سد گتوند نیستم و تاکید می‌کنم دریاچه گتوند به لحاظ مکان یابی اشتباهاتی که داشت قطعا رودخانه کارون را شور کرده و اثرات آن فعلا زیاد مشخص نشده و در بلند مدت این اثرات مشخص خواهد شد. اگر راهکارهای مناسبی برای این سد در نظر گرفته شود شاید مشکلات آن در آینده کاهش یابد.
اشرفی گفت: در حال حاضر خاک شویی نیشکر خوزستان تقریبا به پایان رسیده و پسآب ها از نظر شوری در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارند. این پساب ها به قسمت شیرین تالاب "شادگان" هدایت می شوند و بخش قابل توجهی از نیاز آبی این تالاب از این طریق تامین می‌شود و به طور متوسط 12 متر مکعب در ثانیه در طول سال از پسآب های نیشکر به تالاب شادگان سرازیر و هدایت می شود.

خشک شدن نخلستان ها به دلیل کم آبی "کارون" و سد "گتوند"
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خوزستان در بخش دیگری از صحبت‌های خود به مشکلات و تبعات زیست محیطی احداث سد گتوند نیز اشاره کرد و افزود: تقریبا 2 سال است در استان خوزستان با تنش بی آبی روبه رو نیستیم و در سال‌های قبل به دلیل بارش کم باران مخازن سرچشمه های رودخانه‌های کارون به ظرفیت تکمیلی و مورد نیاز نمی‌رسیدند و دبی رودخانه کارون بسیار پایین بود. این آب به ترتیب تا مناطق پایین دست و در شهرستان آبادان حجمش بسیار کمتر می‌شد و در آنجا تحت تاثیر جریان‌های رودخانه‌های اروند و بهمنشیر که قسمت انتهایی رودخانه کارون بودند باعث شوری خاک اراضی منطقه و از بین رفتن نخلستان‌ها می شدند. البته منکر موضوع شوری و خشک شدن نخلستان‌ها به دلیل آب سد گتوند نیستم و تاکید می‌کنم دریاچه گتوند به لحاظ اشتباهی که در مکان یابی داشت رودخانه کارون را شور کرده و اثرات آن فعلا چندان مشخص نشده و در بلند مدت این اثرات نمود بیشتری در کشاورزی منطقه خواهد داشت . اگر راهکارهای مناسبی برای این سد در نظر گرفته شود شاید مشکلات آن در آینده کاهش یابد.