بزرگنمايي:

ندای لرستان - خرم‌آباد- مهدهای کودک به عنوان مراکز آمادگی کودکان برای ورود به دوره دبستان، از رسالت آموزشی خود فاصله گرفته‌اند تا آنجا که فضای خدماتی بر این ظرفیت مهم آموزشی کودکان سایه انداخته است.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: فرآیند آموزش و پرورش از ابتدای تولد انسان آغاز می‌شود و در هر مرحله از زندگی فرد نیازمند به یادگیری بخشی از رفتارها و کنش‌های اجتماعی است که آینده او و جهان پیرامونی او را می‌سازد.
امروزه مقاطع تحصیلی و دوره‌های آموزشی متعددی برای پرورش کودکان از سوی نهادهای مختلف به ویژه متولی اصلی این حوزه یعنی وزارت آموزش و پرورش طراحی شده است؛ مهدهای کودک یکی از زیرساخت‌ها و ظرفیت‌هایی است که برای آموزش کودکان در سنین قبل از دبستان و به منظور آمادگی کودکان برای ورود به مقطع تحصیلی دبستان در نظر گرفته شده است.
هرچند بسیاری از نقاط کشور از جمله روستاها و مناطق عشایری و حتی شهرهای با جمعیت کم و امکانات اندک هنوز از این ظرفیت مهم برخوردار نیستند اما اصول اساسی و لازم برای فعالیت مهد کودک‌ها در دیگر نقاط کشور هم چندان مورد توجه مسئولان و متولیان امر قرار نگرفته است. نگاه بسیاری از افراد به مهدهای کودک و کودکستان‌ها، بی شباهت به مرکزی برای نگهداری چند ساعته از کودکان نیست!
این در حالیست که آموزش کودک در سنین قبل از دبستان مسئله‌ای بسیار مهم و حیاتی است که در مراحل بعدی رشد و پرورش وی اثر چشمگیری دارد.
در اجلاس سالیانه رؤسا و مدیران آموزش و پرورش بود که رهبر معظم انقلاب با درایت و هوشمندی مسئله رها شدن مهدهای کودک را متذکر شدند و بیان داشتند «نباید به مهدهای کودک نگاه مراکز خدماتی داشت بلکه آنها مراکز مهم آموزشی و پرورشی هستند».
مهدهای کودک متولی مشخصی ندارند
سلمان کریمیان معاون اداره کل بهزیستی لرستان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه مهدهای کودک تعیین تکلیف نهایی نشده‌اند، اظهار داشت: بحث‌هایی در خصوص متولی گری این مراکز میان وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی همواره بوده است، اما هنوز ساز و کاری در این رابطه طراحی نشده است.
وی با بیان اینکه مهدهای کودک همچون گذشته تحت پوشش بهزیستی هستند تا تعیین تکلیف شوند، تصریح کرد: در حال حاضر نیز براساس اعلام ستاد ملی کرونا مهدهای کودک از بیست و سوم تیرماه باز هستند و براساس رعایت پروتکل‌های بهداشتی و با توجه به وضعیت قرمز و سفید بودن شهر فعالیت می‌کنند.
معاون اداره کل بهزیستی لرستان با تاکید بر اینکه امسال با توجه به بحث کرونا 31 درصد به شهریه مصوب سال گذشته برای تمامی رده‌های مهدکودک‌ها اضافه شده است، افزود: چندین روستا مهد، حاشیه مهد و مهد کودک‌های شهری در استان فعال هستند اما به دلیل شرایط کرونا از فعالیت این مهدها استقبالی هم نمی‌شود.
در خصوص کودکان سه تا 4 و 4 تا 6 سال فعالیت مهدهای کودک آموزشی است
کریمیان با اشاره به اینکه مهدهای کودک محتوای آموزشی دارند، اما در خصوص مهدهایی که کودکان رنج سنی صفر تا سه سال در آنها نگهداری می‌شود قضیه فرق دارد و مسئله تنها نگهداری از کودک است، اظهار داشت: در خصوص کودکان سه تا 4 و 4 تا 6 سال فعالیت مهدهای کودک آموزشی است و محتوای تدوین شده و تعریف شده دارند و اینگونه نیست که بگوییم صرفاً خدماتی هستند.
صدور مجوز تأسیس مهد کودک توسط چندین دستگاه و ارائه آموزش‌های متفاوت
وی با بیان اینکه مهد کودک متولی‌های متعددی در کشور دارد، مهد قرآنی داریم که زیر نظر سازمان تبلیغات اسلامی هستند، مهدهایی تحت نظارت آموزش و پرورش داریم و مهدهای دیگری هستند که تاکنون تحت نظر بهزیستی بوده‌اند، تصریح کرد: آموزش و پرورش، ارشاد، تبلیغات اسلامی و بهزیستی مجوز ایجاد مهد کودک در کشور صادر می‌کنند و هر یک نیروها و آموزش‌های خاص خود را به کودکان ارائه می‌دهند.
معاون اداره کل بهزیستی لرستان ادامه داد: در خصوص مهدهایی که زیر نظر ما هستند هر ساله قبل از شروع فعالیت، شورای تدوین محتوای آموزشی تشکیل می‌شود و 5 تا 6 نوع محتوای آموزشی از سازمان‌های مورد نظر اعلام می‌شود و در نهایت محتوایی که از نظر اقتصادی و بار آموزشی به صرفه باشد انتخاب و به مهدهای کودک ابلاغ می‌شود.
والدین ارتقای کیفی مهدهای کودک را مطالبه کنند
کریمیان در بخش دیگری از سخنان خود پیرامون وضعیت کیفی فعالیت مهدهای کودک با بیان اینکه والدین به عنوان افرادی که از ما مطالبه مسائل آموزشی را کنند نیستند، فقط پولی می‌دهند که بچه رفتارهای اجتماعی را در مهدها یاد بگیرد، تصریح کرد: والدین باید مطالبه کنند تا مهدهای کودک از نظر آموزشی، علمی، فرهنگی، دینی، رفتاری و… ارتقا یابند، وقتی دیدگاه مطالبه گری باشد مهد کودک‌ها ارتقا می‌یابد و رشد و تکامل یکپارچه کودکان محقق می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه امیدواریم به دنبال با بیانات مقام معظم رهبری متولی اصلی مهدکودک‌ها یک نهاد مشخص تعیین شود تا تکلیف روشن شود، افزود: اگر متولی یک دستگاه باشد و همه مهد کودک‌ها زیر نظر یک دستگاه باشد همه چیز مشخص می‌شود، امروزه هر نهادی یک محتوای متفاوت به کودکان ارائه می‌دهد و هر کسی آموزش‌های خود را ارائه می‌دهد.
مدیریت مهدهای کودک و مراکز پیش دبستانی یکپارچه شود
رقیه معتمدی معاون اداره کل آموزش و پرورش لرستان نیز در این رابطه با اشاره به اینکه مهد کودک‌ها زیر نظر بهزیستی هستند و پیش دبستانی‌ها زیر نظر آموزش و پرورش هستند، گفت: به اعتقاد ما نحوه مدیریت این مراکز باید یکپارچه سازی شود؛ امروزه نهادهای مختلفی همچون تبلیغات اسلامی، بهزیستی و آموزش و پرورش در این عرصه متولی گری می‌کنند و مجوز صادر می‌کنند.
مهدکودک‌ها بیشتر برای ارائه خدمات نگهداری هستند اما در پیش دبستانی محتوای آموزشی داریم
وی با بیان اینکه مصوبه هیئت وزیران این است که پیش دبستانی‌ها زیر نظر ما باشند، تصریح کرد: اخیراً در جلسات استانداری هم مطرح شد که هر مهد کودکی که می‌خواهد دوره پیش دبستانی داشته باشد نیز باید مجوز لازم را از آموزش و پرورش کسب کند.
معاون اداره کل آموزش و پرورش لرستان ادامه داد: مهدکودک‌ها بیشتر برای ارائه خدمات نگهداری هستند اما در پیش دبستانی محتوای آموزشی داریم و 4 کتاب به دانش آموزان ارائه می‌شود و آموزش صورت می‌گیرد.
متأسفانه کودکستان را به صورت دبستان و با همان هدف در نظر گرفته‌اند
دکتر حسین مهرداد پژوهشگر برجسته و عضو شورای آموزش و پرورش لرستان در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: یکی از دوره‌ها یا مقاطع تحصیلی که البته در خیلی از کشورها به عنوان مقطع تحصیلی به حساب نمی‌آید، دوره پیش دبستانی و گاهی پایین‌تر یعنی مهدکودک است.
وی با بیان اینکه این دوره نامش دوره «آمادگی» است، یعنی کودک در یک مرکزی می‌رود و یکسری موارد را در محیطی اصولی یاد می‌گیرد تا آماده شود برای تحصیلات رسمی دوره دبستان، تصریح کرد: به فعالیت کودکستان‌ها در کشور یکسری ایرادها وارد است؛ متأسفانه کودکستان را به صورت دبستان و با همان هدف در نظر گرفته‌اند، در صورتی که رسالتش آمادگی کودک است.
در مهد کودک‌ها آموزش‌ها باید بیشتر روانی، فیزیکی و جسمی باشد تا حواس بچه‌ها برای ورود به مدرسه آماده شود
این استاد برجسته دانشگاه با تاکید بر اینکه آموزشی که در کودکستان‌ها ارائه می‌شود باید غیر از آن آموزشی باشد که تحت عنوان «تدریس» است، افزود: در دبستان و دبیرستان و دانشگاه یک فعالیت «تدریس» بین معلم و دانش آموز اتفاق می‌افتد که یک فعالیت دو جانبه، حساب شده و اصولی و هدفمند است و باید در کلاس درس باشد، اگر این تدریس را به محوطه ببریم یا هر مکان دیگری و به شیوه متفاوتی برای کودکان انجام شود معنایش «آموزش» می‌شود.
دکتر مهرداد با اشاره به اینکه در مهد کودک‌ها آموزش‌ها بیشتر روانی، فیزیکی و جسمی است تا حواس بچه‌ها آماده شود برای ورود به مدرسه، گفت: آموزش در کودکستان‌ها در محیطی غیر از کلاس درس و در فضای باز باید باشد؛ لذا اسم کلاس درس در این مراکز اشتباه است، کلاس متعلق به یک دوره تحصیلی است که فعالیت تدریس کتاب اتفاق می‌افتد.
کودکستان اینگونه نیست که معلمی بیاید، تخته سیاه باشد و یک سیستمی حاکم شود که بچه‌ها بنشینند و معلم درس بدهد
وی با بیان اینکه فعالیت‌های آموزشی در کودکستان‌ها اعم از نقاشی، ورزش، موسیقی، قرآن آموزی و… باید به صورت فعالانه توسط کودکان انجام شود، اینگونه نیست که معلمی بیاید، تخته سیاه باشد و یک سیستمی حاکم شود که بچه‌ها بنشینند و معلم درس بدهد، تصریح کرد: حتی باید صندلی‌های متحرک برای بچه‌ها در نظر گرفته شود، بچه‌ها محور اصلی باید باشند، این مراکز بایستی آنچنان زمینه دلپذیری برای کودک فراهم کنند که بچه‌ها خودشان گرایش به حضور در آن را داشته باشند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی لرستان، خاطرنشان کرد: کودک در کودکستان بایستی با انواع و اقسام وسایل نقاشی کار کند، بعضی روزها باید در محوطه باز فعالیت داشته باشند و از وسایل بازی استفاده کنند، نه به عنوان تفریح مطلق بلکه به عنوان آمادگی برای زندگی؛ ایراد این نیست که فقط به موسیقی توجه شود یا قصه گویی یا ورزش، بلکه ایراد فعالیت کودکستان‌ها این است که براساس رسالت خود عمل نمی‌کنند، در کودکستان حواس کودک باید تقویت شود، حتی ذائقه بچه‌ها مشخص شود، بهترین قصه‌ها را بشنوند، بهترین موسیقی را بشنوند.
کودکستان‌ها براساس رسالت خود عمل نمی‌کنند
دکتر مهرداد یادآور شد: متأسفانه کودکستان را مثل یک مقطع تحصیلی در نظر می‌گیرند و شبیه دوره‌های دیگر کلاس تشکیل می‌دهند و زنگ تفریح دارند و… که این موضوع با اصول و مبانی کودکستان که در کتب خانم مفیدی و خانم میرهادی به عنوان پژوهشگران برتر این عرصه آمده است؛ نمی‌خواند.
وی با تاکید بر اینکه مربی کودکستان باید دوره ببیند، کودکستان جایی است که بچه‌ها باید بهشت را آنجا احساس کنند، آنچنان زمینه‌ها باید فراهم شود که زیبایی‌های بهشت را ببیند، افزود: بچه‌ها در سنی هستند که باید جذب شوند و این در حالیست که برخورد یک مربی کودکستان عین یک معلم ریاضی دوره دبیرستان است که گاهی تشر هم می‌زند.
مربی کودکستان باید تمام ویژگی‌های جسمی، روانی، شناختی و اخلاقی بچه را بداند و بر آن مسلط باشد
این استاد برجسته دانشگاه با اشاره به اینکه مربی کودکستان باید تمام ویژگی‌های جسمی، روانی، شناختی و اخلاقی بچه را بداند و بر آن مسلط باشد، گفت: باید در جهت اعتلای کودکستان‌ها کوشش کنیم.
دکتر مهرداد با بیان اینکه مهم‌ترین رسالت دوره کودکستان این است که حافظه کودک تقویت شود، تصریح کرد: چرا متولی گری کودکستان را به بهزیستی داده‌اند؟ آیا شناخت کافی را از بچه‌ها دارند؟ من در کشورهای مختلفی حضور داشته‌ام و در این کشورها کودکستان‌ها زیر نظر آموزش و پرورش بودند و موضوع فعالیت آنها پرورش کودک است.
اداره «مهد کودک و کودکستان» در آموزش و پرورش تشکیل شود
وی با تاکید بر اینکه اداره مهد کودک و کودکستان در آموزش و پرورش باید تشکیل شود، گفت: دوره‌های ضمن خدمت برای مدیران و مربیان برپا کنیم تا آماده این باشند که این مراکز را اداره کنند.
این پژوهشگر برجسته و عضو شورای آموزش و پرورش لرستان به ذکر خاطره‌ای از یکی از شاگردان تیزهوش خود پرداخت و یادآور شد: وقتی از پدر این دانش آموز در این رابطه سوال کردم ایشان گفتند که تمام پیشرفت بچه ام را از زحمات مربی دوران کودکستانش می دانم.
دکتر مهرداد خاطرنشان کرد: کودکستان و مهد کودک زمینه‌ای برای دوره‌های بعدی تحصیلی بچه‌ها باید باشد.
به هر روی، سیاست گذاری و متولی گری آموزش‌های پیش از ورود به دبستان در قالب کودکستان‌ها و مهدهای کودک نیازمند به یکپارچه سازی است تا بتوان به دنبال این امر تصمیمات لازم در خصوص محتواسازی و ایجاد فضای آموزش مناسب با سن و نیاز کودکان را نیز تدارک دید و اجرایی کرد.