چاپ

ندای لرستان - خرم‎آباد - مشارکت مردم در طرح‌های توسعه، موضوعی است که در سال‌های اخیر مورد توجه بسیار قرار گرفته و پژوهش‌ها و متون تخصصی نیز در این مورد به نظریه‌پردازی پرداخته‌ و تعاریف، فرضیه‌ها و روش‌های مختلفی ارائه نموده‌اند.

به گزارش ایرنا از آنجا که مردم خود به عنوان افراد ذینفع و مخاطبین برنامه‌های عمرانی مطرح‌اند، همفکری، همکاری و مشارکت آنان در فرایند تهیه و اجرای این برنامه‌ها از اهمیت بهسزایی برخوردار بوده و بسیار سودمند است.
حتی در جوامع پیشرفته دولت به تنهایی قادر به برطرف کردن مشکلات مردم نیست از این روی سازمان های مردم نهاد که نمایندگان افراد یک جامعه هستند می توانند بخشی از مشکلات را شناسایی و برای جبران آن تلاش کنند.
سازمان های مردم نهاد بازوی توانمند دولت برای برطرف کردن مشکلات هستند؛ اعضای آن را افراد داوطلب و برگرفته از دل جامعه تشکیل می دهند که بهتر می توانند دغدغه افراد را درک کنند.
بهبود وضعیت محیط زیست و گردشگری، کمک‌های درمانی به بیماران خاص در حوزه سلامت، تشویق گروه‌ها و مردم به رعایت حقوق بشر و حقوق جانوران، بالا بردن سطح رفاه قشرهای محروم و آسیب‌پذیر اجتماع با مطرح ساختن یک برنامهٔ مشترک و دسته جمعی و آگاهی‌رسانی به طبقات مختلف جامعه همچنین حمایت از بیماران مبتلا به اعتیاد در حوزه آسیب‌های اجتماعی در کشور از جمله اهداف سازمان های مردم نهاد می باشد.
اکنون 360تشکل مردم نهاد در حوزه های مختلف در لرستان وجود دارد که بیش از 80درصد آنها فعال و یا نیمه فعال هستند.
در میزگرد تخصصی ایرنا با عنوان بررسی نقش و جایگاه سازمان‎های مردم نهاد در رشد تحولات لرستان با حضور کارشناسان به مسایل پیرامون سمن ها پرداخته شد.
کارشناسان حاضر در این میزگرد نقش سمن ها را در تحولات اجتماعی بی بدیل و غیرقابل انکار عنوان کردند.

توجه به تشکل های غیردولتی، زیربنای بسیاری از فعالیت ها است
استاد دانشگاه و کارشناس امور اجتماعی لرستان در این میزگرد اظهار داشت: توجه به تشکل های غیردولتی زیربنای بسیاری از فعالیت ها و توسعه در کشورهای پیشرفته را تشکیل می دهد.
فرهاد طهماسبی اضافه کرد: هدف سازمان های مردم نهاد کسب قدرت نیست بلکه اثرگذاری بر قدرت است.
به گفته وی سازمان غیردولتی موفق نهادهایی هستند که در جامعه حضور دارند، انتقاد می کنند و تعامل با مردم و مسئولان هم دارند در غیر اینصورت اثرگذار نخواهند بود.
وی گفت: در ارتباط با مفاسد اخلاقی و مشکلات رفتاری با خلا سازمان های غیردولتی مواجه هستیم، در نظام دولتی با 2رویکرد در خصوص عفاف و حجاب روبرو هستیم یک رویکرد معتقد است باید حجاب را مستولی کنیم و دیگر رویکرد معتقد است باید در جامعه حجاب اغنا شود تا مردم آن را رعایت کنند.
طهماسبی اضافه کرد: برای اینکه 2دیدگاه را پیش ببریم نیاز به سازمان های غیردولتی داریم زیرا که واقعیت ها نشان می دهد که سطح اخلاقی جامعه تنزل پیدا کرده و سطح مفاسد اخلاقی رو به رشد است و وجدان های بیدار که اعضای سازمان های غیردولتی هستند باید وارد صحنه بشوند.
انگیزه لازم برای مشارکت اجتماعی باید فراهم شود
این استاد دانشگاه افزود: باید انگیزه های لازم را برای آحاد جامعه فراهم کنیم تا بتوانند مشارکت کنند و مسئولان دولتی، مدیران مربوط با سازمان های غیردولتی و فرمانداران و کارشناسان باید در راستای نحوه تعامل با فعالیت های سازمان های غیردولتی آموزشهای لازم را کسب کنند.
استاد دانشگاه و کارشناس امور اجتماعی لرستان اظهار کرد: در نشست سازمان های غیردولتی که بمناسبت هفته مشارکت های اجتماعی برگزار شد تنها سه فرماندار از یازده فرماندار شهرستان های استان حضور داشتند شاید اهمیت موضوع را متوجه نیستند.
طهماسبی ادامه داد: سازمان های غیر دولتی هم باید آموزش ببینند چراکه برخی ها نحوه ارتباط و تعامل با سازمان های غیردولتی را بلد نیستند، اولین اصل در سازمان های غیر دولتی انتخابات آزاد و دمکراتیک است یعنی اعضا و هیات مدیره را خودشان انتخاب کنند.
وی با اشاره به اینکه سازمان های غیردولتی در کنار مسئولان مرتبط باید آموزش ببینند گفت: آموزش ها باید اولویت بندی شوند.
به گفته وی در خصوص نحوه فعالیت سازمان های غیردولتی قانونی تاکنون به تصویب نرسیده است، سازمان های غیردولتی براساس مصوبات شورای اداری کشور و براساس بخشنامه های دولتی کار می کنند که نشان از این دارد که با تننگناها و مسایل متعددی مواجه هستیم.

دولت به تنهایی نمی تواند امور را بخوبی پیش ببرد
جامعه شناس و مدیرعامل موسسه کوشا سبز پایدار(کوپا) خرم آباد نیز در ادامه این میزگرد گفت: سازمان های دولتی باید برای تعامل وقت بیشتری بگذارند.
محمود مرادی افزود: بحث مشارکت منطقی دارد که می گوید جامعه ای که زندگی می کند باید تعامل هم داشته باشد و به انسجام برسد.
وی افزود: برای دستیابی به اهداف جامعه نقش دولت حیاتی است و از طرفی دولت به تنهایی نمی تواند در هیچ کجای دنیا امور را بخوبی پیش ببرد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر دولت هرچند آگاهی و حسن نیت داشته باشد نمی تواند به اندازه جامعه نیازها را تشخیص دهد؛ گاهی نیازها و اولویت های جامعه چیزی است و ممکن است برنامه ریزی چیز دیگری باشد.
مرادی بیان کرد: در اینجا نقش سازمان های مردم نهاد به عنوان نمایندگان برآمده از جامعه در تعامل با دولت می توانند در فرآیند تصمیم گیری، تصمیم سازی، اجرا و نظارت به برنامه های توسعه و پویایی جامعه کمک کند.
وی اضافه کرد: سمن ها معتقدند دولت 2 دست دارد اما مشکلات جامعه از آن بیشتر است و باید دست های داوطلبانه، آزاد و حسن نیت داری برای بطرف کردن مشکلات کمک کند در اینصورت شاهد تعامل بین دولت و سازمان های مردم خواهیم بود.
وی ادامه داد: اگر مشارکت را به معنای دخالت آزادانه یا آگاهانه فرد یا جامعه و تشریک در تصمیم ها تعریف کنیم، سطوحی قرار می گیرد که میزان سطح مشارکت را مشخص می کند ؛ سمن ها به عنوان گروهایی از جامعه نبض جامعه هستند که دولت از این طریق می تواند نیازهای جامعه را بهتر بفهمد.
فعایت سمن ها کاهش هزینه های دولت را به همراه دارد
مرادی گفت: همچنین فعالیت بیشتر سمن ها کاهش هزینه های دولت را به همراه دارد؛ امروزه با توجه به سطح سواد جامعه و وجود تکنولوژی های ارتباطی و دیگر موضوعات مرتبط با رشد شهرنشینی شاهد شهروندانی هستیم که از بسیاری مطالب آگاهی دارند.
وی اضافه کرد: امروزه هر شهروند می تواند یک پایگاه ارتباطی داشته باشد و در این راستا مشارکت در کانون برنامه ها قرار می گیرد، باید مشارکت را جدی بگیریم.
جامعه شناس و مدیرعامل موسسه کوشا سبز پایدار(کوپا) خرم آباد گفت: در صورتی که یک مشارکت جو عقب بماند به حاشیه رانده می شود و این درحالی است که ضعف و مهارت ها و تخصص ها در سمن ها مشهود است.
مرادی اضافه کرد: امروزه از سوی مسئولین گام های برداشته شده اما کافی نیست و باید بپذیرند سمن ها دست های داوطلبانه ای است که برای کمک آمده اند. در جوامع پیشرفته دولت کوچک است و مردم سازماندهی شده فعالیت امور را برعهده دارند.
وی افزود: سمن ها در ابتدای راه هستند و اکنون دوران طفولیت خود را سپری می کنند و تا توانمند شدن فاصله داریم.
وی بیان کرد: تعامل سازمان های مردم نهاد با یکدیگر در ایران بسیار پایین است که برگرفته از کلیت فرهنگ ما بوده که کار جمعی در آن تقویت نشده است و تازمانی به انسجام نرسیم به فرآیند توسعه نخواهیم رسید.

اعضای سمن ها داوطلب و دغدغه مند هستند
فعال اجتماعی و عضو هیات مدیره انجمن خرم آباد رویش دوباره(خرد) در ادامه این میزگرد اظهار داشت: افرادی که در این حوزه ورود پیدا می کند نه قشر ضعیف و نه قشر ثروتمند جامعه هستند بلکه افرادی حاضر در سازمان های مردم نهاد قشر متوسط جامعه می باشند که دغدغه مند و داوطلب هستند.
مجتبی رومانی افزود: در کشورهای پیشرفته همه در برطرف کردن مشکلات مشارکت دارند اما نهادهای اجتماعیجایگاهی که در دیگر کشورها دارند در ایران ندارند.
وی بیان کرد: برخی ها به سمن ها به شکل یک شغل نگاه می کنند و برخی ها برای شهرت ورود پیدا می کنند، شالوده سازمان های مردم نهاد بر این است که افرادی با این نیت وارد می شوند پس از مدتی نمی توانند فعالیت خود را ادامه دهند.
رومانی گفت: در لرستان سرمایه های اجتماعی را جدی نمی گیرند بنابراین بسیاری از نخبگان و سرمایه گذاران مهاجرت می کنند.
وی اضافه کرد: اطلاع رسانی و معرفی ظرفیت ها می تواند به جذب گردشگر و سرمایه گذار به استان کمک کند که از وظایف سازمان های مردم نهاد است.
وی مطالبه گری را جزیی از وظایف سمن ها عنوان کرد و افزود: مشارکت در لرستان مغفول مانده و تمایلی برای این مهم وجود ندارد؛ در دو مقوله فرهنگ و توسعه مشکلاتی وجود دارد و باید به نیمه خالی لیوان هم توجه کرد و همچنین در این راستا نیاز به کسب اطلاع و آگاهی لازم می باشد.
رومانی بیان کرد: متاسفانه نتوانسته ایم حتی آداب و رسوم لرستان را انتقال دهیم حتی باید هنرمندان لرستانی با دیگر هنرمندان کشور تعامل داشته باشند تا بتوان سرمایه های اجتماعی را حفظ کرد.
وی ادامه داد: در صورت کنار هم قرار گرفتن سرمایه های اجتماعی، استان توسعه یافته ای خواهیم داشت.
فعال اجتماعی و عضو هیات مدیره انجمن خرم آباد رویش دوباره(خرد) گفت: آثار باستانی قدمت یک دیار است اما متاسفانه به آنها در استان توجه نمی کنیم و از مشاهیر گذشته خرم آباد غافل شده ایم.
وی به مشکلات پیش رو برای ثبت سمن ها اشاره کرد و ادامه داد: پروسه ثبت سمن بسیار سخت است و اکثر افراد در این حوزه با عشق ورود پیدا می کنند.

در جوامع پیشرفته بسیاری از نهادهای دولتی توسط سمن ها مدیریت می شوند
نماینده تشکل های مردم نهاد لرستان در ادامه اظهار داشت: تشکل های غیردولتی سابقه طولانی در عرصه جهانی دارند و علیرغم اینکه تمدن ایرانی-اسلامی در کشور وجود دارد باید در این حوزه بیشتر کار می کردیم اما غربی ها اکنون از ما پیشی گرفته اند.
مهدی بابایی پور گفت: در بسیاری از روایات تاریخی موجود، ایرانی ها در بحث مشورت و کارهای مشارکتی حضور داشته و ارتباط بیشتری داشتیم اما متاسفانه به دلیل نگاه های حاکمیت در برهه های مختلف شاهد هستیم که غربی ها بانی بسیاری از این فعالیت ها می باشند.
وی افزود: اگر به کشورهای اروپایی توجه کنیم شاهد آن هستیم که در بسیاری از بحث های مشارکتی موفق عمل کرده اند و بسیاری از نهادهای عمومی بوسیله سمن ها مدیریت می شوند.
وی ادامه داد: سازمان جهانی آب بوسیله یک سمن مدیریت می شود بدین معنی که یکی از مهم ترین منابع حیات بشر توسط تشکل غیردولتی مدیریت می شود.
بابایی پور افزود: ما می توانیم با استفاده از تشکل ها خواسته ها و ارزش های خود را در سطح جهان مطرح کنیم اگر حاکمیت به گسترش تشکل ها توجه کند می تواند در عرصه های جهانی افکار خود را پیاده کند.
وی اضافه کرد: در دهه های گذشته به دلیل نبود قانون در حوزه سازمان های مردم نهاد دولت ها سلیقه ای برخورد شده، یک دولت نگاه امنیتی دارد، یک دولت دیگر بر کمک آنها تاکید دارد.
360تشکل در لرستان مجوز فعالیت دارند
نماینده تشکل های مردم نهاد لرستان در ادامه اظهار داشت: 360تشکل در لرستان مجوز فعالیت گرفته اند و در حوزه های مختلف فعالیت دارند که حدود 80درصد فعال و یا نیمه فعال هستند.
بابایی پور گفت: ایجاد یک سامانه برای ثبت سمن ها یکی از تمهیدات وزارت کشور است.
وی افزود: معتقد هستیم دولت نمی تواند سمن ها را توانمند کند دولت ها فقط می تواند زمینه ها را فراهم کنند؛ سمن ها باید خرد جمعی داشته باشند.
بابایی پور ادامه داد: اکنون عصر ارتباطات است و فضاها تغییر کرده و سمن ها باید با رسانه در ارتباط باشند و گزارش ها را ارایه دهند.
3210/6060