چاپ

ندای لرستان - مسجد به عنوان مهم‌ترین بنای حوزه فرهنگ اسلامی در کشور اسلامی نیاز به یک متولی خاص و ویژه دارد که بتواند در راستای رسیدن به مسجد تراز اسلامی تلاش کند، در این مسیر فعالیت‌هایی انجام شده که نیاز به همت بیشتر دارد.

مسجد مهم‌ترین بنای حوزه فرهنگ اسلامی است زیرا در طول چهارده قرن همه نبوغ و استعداد معنوی، هنری و مهارت‌های صنعتی در ساختن و بنای مسجد تمرکز یافته است.
مساجد همواره نقش‌ها و کارکردهای مختلفی داشته‌اند که این به‌معنای اهمیت و اعتبار آن‌ها در جامعه مسلمانان است. مساجد کانون عبادی، پایگاه قضایی، جایگاه پرداختن به امور حسبیه، کانون ارتباط جمعی، پایگاه جهاد، مرکز آموزش و... بوده‌اند.
وظایف و کارکردهای پرشمار مسجد از دوران پیامبر اکرم(ص) آغاز شد ولی گفته می‌شود که در دوره امپراطوری عثمانی به اوج خود رسید و اطلاق عنوان «کلّیه» به معنای مجموعه مسجد، در این دوره نشان دهنده این واقعیت است. برای مثال، کلیه شکوهمند سلیمانیه در استانبول از یک مسجد جامعه یادمانی، پنج مدرسه، دو مدرسه مقدماتی، یک بیمارستان و دانشکده پزشکی، یک خانقاه صوفیان، یک مهمانخانه یا کاروان سرا، یک حمام عمومی و حوض، یک آشپزخانه عمومی، اقامتگاه برای معلمان و سرایداران مسجد، یک زمین ورزش، قهوه‌خانه، فروشگاه، مراقد سلطنتی و یک گورستان تشکیل می‌شد.
بنابراین در این برهه از زمان می‌توان مسجد را دارای کارکردهای دینی، آموزشی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دانست.
در اوایل اسلام مسجد افزون‌بر عبادت، مرکزی برای اداره حکومت نیز بود. پس از آن، به‌عنوان مدرسه نیز مورد استفاده قرار گرفت. بعدها وقتی دارالحکومه و مدرسه ساختند، مسجد به عبادت اختصاص داده شد؛ گرچه گه‌گاه از آن به‌عنوان مدرسه یا جای تبلیغ اعتقادات و احکام اسلام نیز استفاده شد. در حال حاضر نیز علاوه بر برگزاری نماز جماعت و مناسک مربوط به مسجد همچون اعتکاف، از مسجد به‌عنوان محلی برای تبلیغ در بین تمامی مسلمانان و برای برگزاری مراسم‌های مربوط به شهادت یا ولادت ائمه(ع) استفاده می‌شود. همچنین گروه‌های مذهبی بسیاری در سرتاسر جهان مسجد را پایگاه خود قرار داده‌اند.
در فرهنگ اسلامی، متأثر از قرآن کریم و روایات بزرگان دینی، مسجد حرمت و جایگاه ویژه‌ای دارد، قرآن کریم برپا داشتن و حفظ مسجد را کار کسانی خوانده که به خدا و روز قیامت ایمان دارند، قداست و فضیلت مسجد نزد مسلمانان از عوامل حفظ بنای آن بوده است. مسلمانان بنابر آموزه‌های اسلامی، خود را موظف به حفظ و تعمیر مساجد می‌دانستند و بدین رو، می‌کوشیدند در عمارت، حفظ و مرمت مسجد نقشی بر عهده گیرند
به موجب مصوبه مجلس، منظور از مسجد مکانی فعال و یا غیرفعال است که شرع مقدس و یا عرف متشرعه آن را مسجد بداند، اعم از آنکه وقف شرعی شده یا نشده باشد و نمازخانه مکان عمومی است که مسجد نباشد و نماز در آن اقامه شود، مانند نمازخانه‌های بین‌راهی و اماکنی ازقبیل ادارات، ‌ بوستان‌ها و مجتمع‌های تجاری که برای خواندن نماز تعیین گردیده است.
همچنین وکلای ملت مقرر کردند که سازمان اوقاف و امور خیریه مسئولیت حمایت از مدیریت مساجد، اقدامات و امور مربوط به نگهداری، احداث، تجهیز، نوسازی و پیگیری امور نمازخانه‌ها را به ترتیبی که در این قانون می‌آید، برعهده دارد و این مسئولیت به سایر وظایف سازمان مذکور اضافه می‌شود.
مساجد مردمی هستند/کمبود اعتبارات در زمینه ساخت و تعمیر مساجد
مسلم رضایی، معاون بهره وری اقتصادی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان لرستان، در این باره با اشاره به این‌که مساجد کاملاً مردمی بوده و ما اعتبار ویژه و خاصی در رابطه با ساخت آن‌ها نداریم، گفت: با کمبود اعتبارات که داشتیم در زمینه ساخت، تجهیز و تعمیر مساجد در سطح استان فعالیت‌هایی در طول سال جاری انجام شده است.
وی ادامه داد: در این راستا در شهرستان الیگودرز در مساجد روستاهای خاک به تیه و بزنوی و حسینیه امام خمینی(ره) این شهرستان کار عمرانی انجام شده و در شهرستان ازنا نیز سال گذشته در ساخت سالن چندمنظوره مسجد بقیه‌الله کمک شده و امسال نیزهمین روند ادامه دارد.
رضایی تصریح کرد: در شهرستان خرم آباد مسجد فاطمه‌الزهرا(س) روستای قلعه رحمت‌الله بخش زاغه، مسجد سلیمان نبی بخش مرکزی، مسجد روستای ده‌پیر، مسجد امام علی(ع) گلدشت غربی، مسجد امام حسن مجتبی(ع) شهرک حکمت، مسجد امام حسین(ع) سه راهی اسدآبادی، مسجد زرین‌چقا، مسجد روستای شیرخوانی بخش زاغه خرم‌آباد تعمیراتی انجام شده‌است.
معاون بهره وری اقتصادی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان لرستان عنوان کرد: همچنین در شهرستان چگنی به تعمیر مسجد روستای برکه، مسجد روستای میرزاوند، مسجد صاحب‌الزمان(عج) کمک شده و در شهرستان کوهدشت نیز مسجد روستای چم‌چقاریکا، مسجد روستای رشیدآباد و مسجد صاحب الزمان روستای سوری لکی عملیات بازسازی انجام شده‌است.
وی با اشاره به این‌که در شهرستان دلفان تعمیرات مسجد صاحب‌الزمان(عج) انجام شده، ادامه داد: همچنین در شهرستان سلسله مسجد ژیریان و حاتم‌آباد نیز تعمیراتی انجام شده‌است.
رضایی تأکید کرد: مساجد مردمی بوده و حمایت‌های دولت در زمینه کمک به تعمیر است که بیشتر جنبه دلگرمی دارد و اعتبارات ما در این زمینه محدود است.
فعالیت 360 امام جماعت در 1050 مسجد استان
حجت‌الاسلام سعید سعیدی‌نیکو، مسئول امور مبلغین و ائمه جماعات مساجد اداره‌کل تبلیغات اسلامی لرستان نیز با اشاره به این‌که در کل استان دو هزار و 750 روستا و یک هزار و 75 مسجد داریم، گفت: از این تعداد یک هزار و 50 مسجد فعال هستند، یا امام جماعت دارند یا خود مردم در آن‌ها نماز اقامه می‌کنند و برنامه‌های فرهنگی نیز در آن‌ها اجرا می‌شود.
وی با اشاره به این‌که درحال حاضر در مساجد سطح استان 360 امام جماعت داریم، عنوان کرد: 106 نفر امام جماعت مستقر، تعدادی در قالب طرح هجرت از طرف مرکز خدمات و تعدادی امام جماعت‌های معمولی هستند که بیشترین تعداد این ائمه در شهرستان‌های خرم‌آباد و بروجرد و کمترین تعداد درشهرستان‌های پلدختر، ازنا و سلسله حضور دارند.
سعیدی‌نیکو با بیان این‌که 650 مسجد فعال شهری و 400 مسجد فعال روستایی در سطح استان داریم، تصریح کرد: در مجموع 700 امام جمعه در مساجد، ادارات و مدارس مشغول فعالیت هستند،
مسئول امور مبلغین و ائمه جماعات مساجد اداره‌کل تبلیغات اسلامی لرستان با اشاره به این‌که برای تعیین امام جماعت برای مساجد ابتدا باید یک روحانی متقاضی امام جماعتی باشد و همچنین شرایط منطقه محیا باشد، عنوان کرد: ممکن است در منطقه‌ای مسجد ساخته شده باشد اما شرایطی برای اسکان امام جماعت وجود نداشته باشد.
وی با بیان این‌که سازمان تبلیغات اسلامی باید بتواند حق‌الزحمه امامان جماعت را پرداخت کند و از این لحاظ با محدودیت در جذب مواجه است، تصریح کرد: در تمام مساجد فقط توانستیم 143 امام جماعت را جذب کنیم که با احتساب نیروهای طرح هجرت نزدیک به 300 روحانی در مناطق محتلف استان ساکن هستند.
سعیدی‌نیکو اظهار کرد: حدود 350 خانه عالم و سوئیت در سطح استان داریم که از این تعداد 250 تا قابل استفاده هستند و بقیه هنوز تکمیل نشده‌اند یا نیاز به تعمیر دارند.
دنبال ایجاد مسجد تراز اسلامی هستیم
همچنین حجت‌الاسلام احمدرضا غلامی، معاون فرهنگی ـ پژوهشی اداره‌کل تبلیغات اسلامی لرستان در این رابطه گفت: یکی‌از اهداف دشمن تخریب مساجد به‌عنوان پایگاه‌های دینی و مذهبی است.
وی با اشاره به این‌که در استان بیش‌از دو هزار و 830 مکان تحت‌عنوان مسجد وجود دارد که در حال حاضر از این تعداد یک هزار و 730 مسجد ساخته شده و قابل بهره برداری است و بقیه یا زمین یا در حد فندانسیون هستند و تکمیل نشده‌اند، عنوان کرد: این مساجد در ایام مختلف سال مانند ماه رمضان، دهه محرم و دهه‌های دیگر مورد بهره برداری مردم قرار گرفته و تکیه گاهی برای مردم هستند.
غلامی با بیان این‌که از صدر اسلام تاکنون مسجد پایگاه عبادت، دین و دین‌داری، اجتماع ومحور وحدت مردم بوده، تصریح کرد: مساجد به پایگاه‌های مختلف خدمت‌رسانی به مردم ازجمله مراکز نیکوکاری، شوراهای حل اختلاف، پایگاه مقاومت، کانون‌های فرهنگی تبلیغی و فرهنگی هنری و محل رجوع مردم برای اجرای برنامه‌های اعتقادی و اجتماعی تبدیل شده‌اند.
معاون تبلیغات اسلامی لرستان با اشاره به اهمیت جایگاه مسجد در نظام جمهوری اسلامی، بیان کرد: با این وجود در خیلی از مساجد نیازها به نحو احسنت برآورده نشده و با مسجد تراز نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران فاصله دارد، چراکه مسجد باید از همه امکانات برخوردار بوده و از ارزش‌های مراکز دینی و علمی بهره‌مند شود و ما با آن فاصله داریم اما تلاش این است که با تدابیر نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و کمک همه دلسوزان نظام و هیئت امنای فعال و مؤمنی که در برخی از این مساجد هستند، به این تراز برسیم.
وی با اشاره به این‌که بیشتر مساجد در شهرها و محله‌های مختلف در سراسر کشور و به تبع آن در استان با کمک خیرین، نیکوکاران و مردم ساخته شده، عنوان کرد: ممکن است الان کمترین بودجه در نظام مقدس جمهوری اسلامی برای ساخت مساجد در نظر گرفته شده باشد و این درحالی است که مردم برای دریافت حمایت‌های مالی جهت ساخت مسجد به دولت مراجعه نمی‌کنند و معمولاً مساجد با حمایت‌های مردمی و برخی از مراجع عظام تقلید ساخته می‌شوند.
غلامی با اشاره به این‌که سازمان تبلیغات اسلامی با بیان این‌که بحث مسجد محوری و برنامه‌های مسجد در دستور کار ما به ویژه در سال 99، ادامه داد: در این طرح مسجد محور برنامه‌های فرهنگی قرار گرفته و امامی در آن مسجد مستقر می‌شود که با محوریت امام محله یا روستا مسجد رونق می‌گیرد.
معاون تبلیغات اسلامی لرستان با اشاره به این‌که هیئت امنای مساجد باید فعال باشند، عنوان کرد: مطالبه‌گری از دستورالعمل‌های امام محله است چراکه حلقه وصل بین مردم و مسئولین است که به این واسطه مسجد پایگاه مردمی، تکیه‌گاه و محل رجوع مردم بوده و از این طریق خدماتی به مردم ارائه می‌شود.
وی با اشاره به این‌که در این طرح امام محله با کمترین توجه و تکیه به دولت کار انجام می‌دهد، عنوان کرد: امام محله با بهره‌گیری از جوانان نوجوانان، هیئت امنا، نمازگزاران و کمک گرفتن از خیرین و ارائه برنامه‌های فرهنگی، مذهبی، دینی و سوق دادن توانایی‌ها و پتانسیل‌های موجود در منطقه و محله و برای تقویت جایگاه مسجد و تبدیل آن به جایگاهی برای تراز اسلامی و نظام اسلامی که نیازی به حمایت‌های دولت نداشته باشد، تلاش می‌کند.
غلامی ادامه داد: باتوجه به این‌که حدود دو هزار و 800 روستا داریم که خیلی‌از مساجد ما نیز در روستاها هستند، تصریح کرد: آن روستاها نیز برخی امام جماعت راتب ندارند، در برخی از روستاها ممکن است که یک خانواده فرزندی مأمن داشته باشد که کارهای مسجد را انجام می‌دهد ما دیگر آن مسجد و آن فرد را جزء آمار ائمه جماعات نمی‌آوریم، به طور کلی حدود 460 تا از مساجد استان دارای امام جماعت هستند.
معاون سازمان تبلیغات اسلامی لرستان با اشاره به این‌که ائمه جماعات مساجد از طریق سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت تبلیغ حوزه‌های علمیه و یا برخی امام جماعت راتب دارند، که از نظر ما فعال و با برنامه مشخص و معین هستند، عنوان کرد: بقیه مساجد در مناسبت‌های دیگر مانند ماه رمضان، ماه محرم، اوقات فراغت و... و. برنامه دارند و تعداد مساجد دارای امام جماعت در این زمان‌ها تا 500 مسجد نیز می‌رسد.
وی با بیان این‌که مساجدی که در شهرها هستند معمولاً امام جماعت دارند مگر اینکه در مکانی باشد که خیلی اقبال عمومی ندارد، اظهار کرد: در حال حاضر تعداد زیادی از ائمه جماعت مساجد ابلاغ گرفتند یعنی از همه فیلترهای گزینشی و برنامه‌ای عبور کرده‌اند.
غلامی با تأکید بر این‌که مسجد به یک متولی خاص نیاز دارد، عنوان کرد: شاید با تعیین متولی این امر از کم توجهی مسئولان خارج شود، که در این زمینه اخیراً تعاملاتی شکل گرفته که امیدواریم تبدیل به احسنت شود.
مردم کمبودهای مساجد و نمازخانه‌ها را به ستاد اقامه نماز بگویند
حجت‌الاسلام محمدجواد چراغی، مسئول ستاد اقامه نماز لرستان نیز در این رابطه گفت: فعالیت‌های ما در دو بخش نظارت و ارزیابی و فرهنگی آموزشی است.
وی ادامه داد: در بخش اول بر دستگاه‌ها و فضای اقامه نماز و داشتن و نداشتن امام جماعت نظارت داریم، عنوان کرد: معمولاً دو بار در سال سرکشی انجام شده و فرم‌های مربوط به این بخش پُر می‌شود که ممکن است در این زمینه اداره‌ای پیشران باشد که از آن تقدیر می‌کنیم.
چراغی با اشاره به این‌که کار فرهنگی ـ آموزشی در مورد بحث معارف تخصصی نماز مانند شیوه‌های دعوت به نماز، شبهات وسؤالات پرتکرار نماز، آثار نماز، نماز و خانواده، اسرار نماز، آیات و روایات نماز و تفسیر آیات نماز است، ادامه داد: نقش نماز در کاهش آسیب‌های اجتماعی و نقش نماز فضای مجازی موضوعاتی هستند که در رابطه با آن‌ها کتاب‌هایی نوشته شده‌است.
مسئول ستاد اقامه نماز لرستان ادامه داد: هرساله در سطح کشور براساس نیازها و دغدغه‌هایی که وجود دارد برای کلیه سنین کتاب‌هایی با موضوعات خاص تدوین می شود.
وی با اشاره به این‌که تفاهم‌نامه‌هایی با دستگاه‌ها بسته می‌شود که ملاک عمل آن‌هاست، اضافه کرد: ازجمله این تفاهم‌نامه‌ها م‌توان به برگزاری کارگاه‌های فرهنگی ـ آموزشی برای کارکنان و خانواده‌هایشان، جشن تکلیف و تقدیراز فعالان نماز، تعمیر و تجهیز نمازخانه‌ها و پیگیری مشکلات اقامه نماز اشاره کرد.
چراغی با بیان این‌که برنامه‌های فرهنگی ـ آموزشی مختص به ادارات نیست، عنوان کرد: در بسیج، مساجد، پایگاه‌های مختلف و هرجایی که یک انسان نفس بکشد ما به‌عنوان ستاد اقامه نماز سعی می‌کنیم برای آن‌ها برنامه داشته باشیم.
مسئول ستاد اقامه نماز لرستان ادامه داد: تاکنون دوره‌های مختلفی برای حوزه‌های علمیه، اساتید دانشگاه‌ها، معلمان و مدیران مدارس، روحانیون ادارات و مساجد، هیئات، بسیج، بسیج مداحان، خواهران مداح و... و. برگزار شده‌است.
وی با بیان این‌که هر انسان یا به سن تکلیف رسیده یا نرسیده، عنوان کرد: اگر فرد به تکلیف رسیده نماز برای او مهم است و باید آن را اقامه کند لذا ما تلاش می کنیم راهی نشان او دهیم که بتواند بهترین راه را برای آشنایی با دین انتخاب و بتواند فرایض دینی را ادا کند.
چراغی با اشاره به تعامل خوب و سازنده ستاد اقامه نماز استان با سازمان تبلیغات اسلامی، ادامه داد: با این وجود ما فقط می‌توانیم روی عملکرد مساجد نظارت داشته باشیم اما عملکرد آن‌ها و کارهایی مانند عزل و نصب امام جمعه و ... برعهده سازمان تبلیغات است، گاهی اوقات ممکن است مردم از عملکرد مسجد انتقادی داشته باشند که ما آن‌را پیگیری می‌کنیم.
مسئول ستاد اقامه نماز لرستان با اشاره به فعالیت مجمع خیرین مسجدساز زیرنظر این ستاد، عنوان کرد: یکی‌از کارهای این انجمن حمایت از مناطق محروم، مناطقی که مسجد ندارد و یا دارند و تأمین و تجهیز می‌خواهد یا نیمه کاره رها شده، است که در این زمینه از پنج تا 50 میلیون تومان به این مساجد کمک می‌شود.
وی با اشاره به این‌که گاهی اوقات ممکن است مردم شکات یا گله‌ای داشته باشند که باتوجه به تعاملی که با اوقاف و امور خیریه و تبلیغات اسلامی داریم ورود می‌کنیم، عنوان کرد: نماز و اقامه آن فقط مختص به ادارات نیست بلکه مساجد نیز اهمیت بیشتری دارند و اولویت کار ماست.
چراغی با بیان این‌که با هماهنگی‌های انجام شده و به پیشنهاد صدا و سیما به منظور بررسی مشکلات بناست گزارش خبری از نمازخانه‌های شهری و بین شهری و پارک‌ها تهیه شود، ادامه داد: برخی از این نمازخانه‌ها خوب و برخی در حد ضعیف هستند، از طرفی مسافرت‌ها و ترددها به‌ویژه در ایام نوروز، محرم و اربعین زیاد است، لذا باید این مشکلات و ایرادات به زودی رفع شود.
مسئول ستاد اقامه نماز لرستان با اشاره به این‌که این ستاد در طول سال دو بار از این نمازخانه‌ها بازدید می‌کند، عنوان کرد: نمازخانه‌های بین راهی مشکلات خاص خود را دارند یکی از آن ها این است که متولی های مختلفی دارند به طور مثال برخی متعلق به شهرداری، میراث فرهنگی، اوقاف و امور خیریه و ... است که موضوعات مربوط به هرکدام را با دستگاه متولی پیگیری می‌کنیم.
وی ادامه داد: به‌طور مثال مسجد طالقانی به‌طور کامل تخریب شده که اوقاف و امور خیریه و ستاد اقامه نماز پای کار آمدند که آن را تعمیر کنند، برخی از آن‌ها زیرنظر پایانه‌های حمل و نقل سوخت است، لذاما فقط شکایات را انعکاس داده و آن‌ها را پیگیری می‌کنیم.
چراغی با بیان این‌که از انتقادات و پیشنهادات مردم استقبال می‌کنیم، اضافه کرد: از هرکس که موانع و مشکلات نمازخانه‌ها را می‌بند درخواست داریم که آن‌ها را به ما انتقال دهد.
مسجد در کشور ما متولیان زیادی دارد که برخی از مسئولیت ها در این رابطه را به گردن یکدیگر انداخته و پیگری حل آن نمی شوند لذا ضرورت ایجاد یک ارگان یکپارچه که متولی صفر تا صد کار مسجد چه در مباحث سخت افزاری و ساخت و تعمیرات مساجد و چه درزمینه فرهنگی با یک نهاد و یا ارگان باشد تا شاید امور این پایگاه اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و حتی اقتصادی کشور به خوبی پیش رفته و بتواند جایگاه واقعی خود را بدست بیاورد.
انتهای پیام